Jinekoloji nedir?
Kadın genital sistemi anatomik olarak rahmi, tüpleri, yumurtalıkları, vajinayı ve vulvayı (küçük-büyük dudaklar, perine, klitoris) içerir. Kadın genital sisteminin anatomik ve fonksiyonel sağlığı ile ilgilenen bilim dalına ‘jinekoloji’ bu alanda çalışan doktorlara ‘jinekolog’ denir. Kadın genital sistemi ile ilgili herşeye jinekolojik denir. Jinekolojik=jinekoloji ile ilgili anlamına gelmektedir. Jinekolojik hastalıklar kadın genital sisteminin hastalıklarıdır.
Gebelik fizyolojisi, hastalıkları ve doğum ile ilgilenen bilim dalına ‘obstetri’; bu alanla ilgilenen doktorlara da obstetrisyen denir.
Doktorlar jinekoloji ve obstetri (kadın hastalıkları ve doğum uzmanı) eğitimini ülkemizde ve hemen hemen tüm dünya ülkelerinde birlikte alırlar. 4 yıl süren jinekoloji ve obstetri eğitimi sonrası jinekolog ve obstetrisyen olurlar. Ülkemizde karşılığı Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı’dır. Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olan doktorların, cerrahi işlem yapma yetkileri olduğu için ünvanlarının başına operatör doktor eklenir. Kadın hastalıkları ve doğum uzman doktorları genel jinekolojik hastalıklarla ilgilenirler. Genel jinekolojik muayene sırasında, jinekoloji yan dallarını ilgilendiren bir hastalık tespit ederlerse jinekoloji yan dallarına hastayı yönlendirirler. Jinekoloji ve Obstetri bilim dalında 4 tane yan dal vardır.
Jinekoloji ve Obstetri (Kadın Hastalıkları ve Doğum) Yan Dalları Nelerdir?
4 yıl eğitimin sonunda jinekolog ve obstetrisyen olan, operatör doktor ünvanı alan doktorlar, jinekoloji ve obstetrinin yan dalı olan:
bölümlerinde yandal yapabilirler. Bu alanların dışındaki jinekolojik hastalıkların takip ve tedavisi ile genel jinekoloji ilgilenmektedir.
Jinekolojik Muayene Nedir?
Jinekolojik muayene, kadın iç ve dış genital sisteminin muayenesidir. Hastanın daha önce bir cinsel ilişkisi olmamış ise düz muayene masasında jinekolojik muayene yapılabilir. Suprapubik ultrasonografisi (karından yapılan ultrason) de düz masada yapılabilir. Daha önce cinsel ilişkisi olmayan hastaların ultrasonografisi, idrara torbası dolu (idrara sıkışık) halde uygulanırsa, yumurtalıklar ve rahim daha net görüntülenebilir.
Daha önce cinsel ilişkisi olan hastaların genel jinekolojik muayenesi jinekolojik masada konforlu bir şekilde yapılabilir. Jinekolojik muayene tamamen ağrısız bir işlemdir. Jinekolojik muayenede öncelikle dış genital sistem değerlendirilir sonrasında vajen ve rahim ağzı (serviks) muayene edilir. Serviksten rahim ağzı kanseri taraması için HPV testi ve smear alınabilir. HPV testi ve smear, ucu fırça şeklinde bir çubukla alınır. Ağrısız bir işlemdir.
Jinekolojik Muayene Yöntemleri
Jinekolojik muayene hastanın daha önce cinsel ilişkisi olup olmamasına göre farklılık göstermektedir.
Cinsel ilişkisi olmayan hastaların muayenesi düz masada yapılabilirken; cinsel ilişkisi olan hastaların muayenesi genellikle litotomi pozisyonunda jinekolojik masada yapılır.
Jinekolojik Muayenenin Önemi Nedir?
Her genç kızın ve her kadının mutlaka bir jinekoloji doktoru olmalıdır. Kadınlar, adetlerin başladığı yıllarda, evlilik öncesinde, gebelik öncesinde, menopoz döneminde ve her 2 yılda bir mutlaka jinekolojik kontrol muayenelerini olmalıdırlar. Jinekolojik kontroller sayesinde;
- Rahim ağzında, rahimde ve yumurtalıklarda gelişen bir kanserin erken tanısı,
- Hormonal düzensizliklerin erken tanısı,
- Gebelik döneminde bulaşıcı hastalıklara karşı korunma,
- Cinsel yolla geçen hastalıklara karşı korunma (HPV aşısı),
- İstenmeyen gebeliklerden korunma,
- Menopoz döneminde ortaya çıkabilecek kemik erimesi, kalp ve damar hastalıkları gibi hastalıkların önlenmesi,
- Sağlıklı bir cinsel hayat hakkında bilgi alınması,
- Erken başlayan yumurtalık rezervi azalmasına karşı koruyucu önlemler alınması (yumurta dondurma işlemi gibi),
- Menopoz, gebelik döneminde sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri,
Kadınlık ve doğum ile ilgili mitolojik asılsız bilgilerden arınma sağlanabilir.
Jinekolojik Hastalıklar Nelerdir?
- Myomlar
- Adet düzensizlikleri
- Hormonal bozukluklar
- İstmosel
- Polikistik over sendromu
- Endometriozis
- Erken menopoz
- İdrar kaçırma
- İdrar torbası sarkması
- Kalın barsak sarkması
- Rahim sarkması
- Yumurtalık kisti
- Polipler
- Kolposkopi
- HPV
- CIN 1-2-3
- ASCUS
- Servikal erozyon
- Rahim perdesi
- Kısırlık (İnfertilite)
- Adenomyozis
- Liken skleroz
- Genital kondilom
- Cinsel fonksiyon bozuklukları
- Tubal tıkanıklık
- Vajinal atrofi
- Gebelik
- Çocuk sahibi olamama
Adet Düzensizlikleri
Adet düzensizlikleri ile jinekoloji doktoru-jinekolog (kadın hastalıklar ve doğum uzmanı) ilgilenir. 90 günde 3 den fazla adet görmeye çok adet görme, 2 den az adet görmeye de seyrek adet görme denir. Adet düzensizliklerinin altında çoğu zaman hormonal problemler yatmakla birlikte, myomlar, adenomyozis, polipler ve kanserler de adet düzensizliğine neden olabilir.
Ayrıntılı bilgi için 'adet düzensizlikleri' konu başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz. Jinekolojik muayene ile adet düzensizliğine neden olabilecek hastalıkların tanısı konulabilir.
Jinekolojik Enfeksiyonlar
Jinekolojik enfeksiyonlar kadınlarda oldukça sık görülmektedir. Jinekolojik enfeksiyonlar sadece vajeni ve vulvayı etkileyeceği gibi; rahmi, tüpleri, yumurtalıkları da etkileyerek Pelvik İnflamatuar Hastalığa(PID), yumurtalık ya da karın içinde apselere ve yaygın vücut enfeksiyonuna (sepsis) neden olabilir.
Vajinada enfeksiyöz ve inflamatuar etkenler vajinite neden olabilir. Enfeksiyöz etkenler bakteriler, mantarlar ve parazitlerdir. Jinekolog tarafından yapılan jinekolojik muayene ve bazı testlerle vajinal enfeksiyonun etkeni tespit edilebilir. Jinekolojik muayene sırasında vajen pH ölçümü yapılabilir. Vajen pH ölçümü sonrasında vajende enfeksiyon hastalıkları dışında vajinit yapan inflamatuar etkenler tespit edilerek tedavisi düzenlenebilir.
Myomlar ve Kistler
Myomlar rahmin kas tabakasından gelişen iyi huylu tümörlerdir. Myomlar kadınlarda yoğun kanama, adet düzensizliği, ilişki sırasında ağrı, sık idrara gitme gibi jinekolojik şikayetlere neden olabilir. Jinekolog tarafından yapılan jinekolojik muayene ve jinekolojik ultrasonografi ile rahatlıkla tespit edilerek tedavisi düzenlenebilir. Baz myomlar kadınlarda hiç bir şikayete neden olmaz. Bu durumda sadece jinekolojik kontroller sırasında myom takibinin yapılması yeterli olacaktır.
Kistler kadınlarda oldukça sık görülmektedir. Genellikle yumurtalıklarda görülen kistler çoğunlukla yumurtlama döngüsü içerisinde gelişen iyi huylu fonksiyonel kistlerdir. Yumurtalık kistleri kötü huylu (kanser) olabilirler. Jinekolojik muayene sırasında saptanan yumurtalık kistleri detaylı incelemesi yapılarak iyi huylu ya da kötü huylu ayrımı yapılmalıdır. İyi huylu kistlerin boyutları zamanla küçülür. Jinekolojik kontroller sırasında iyi huylu kistlerin boyutları da takip edilmelidir. Genel jinekoloji de tespit edilen kötü huylu kistlerin tedavisi, jinekolojik onkoloji bölümünde yapılmaktadır.
Jinekolojik Kanserler
Jinekolojik kanserler, vulvanın, vajenin, rahim ağzının, rahmin, tüplerin, yumurtalıkların ve karın zarının kanserlerini içermektedir. Jinekolojik kanserler içerisinde en sık karşılaşılan kanser rahim ağzı (serviks) kanseridir. Serviks kanserinin tanısı, tarama programları ile erken konabilmektedir. Rahim ağzı kanseri taramasında HPV testini ve smear testini belli aralıklarla yaptırmak oldukça önemlidir.
Rahim içi kanseri kendini sıklıkla düzensiz adet kanamaları ile gösterir. Düzensiz adet kanamaları olan kadınların rahim içerisinden biyopsi yapılarak rahim kanseri açısından değerlendirilmesini yapmak oldukça önemlidir.
Yumurtalık kanserinin taraması yoktur.
Myomlarda kanser varlığını tespit edebilmek için, myom cerrahi olarak çıkarılarak patolojik incelemesi yapılmalıdır (kanser şüphesi olan myomlar için).
Jinekolojik kanserler ile jinekolojik onkoloji bölümü ilgilenir. Genel jinekolojik muayene sırasında genital kanser şüphesi olan hastalar jinekolojik onkolojiye yönlendirilir.
Jinekolojik Hastalıklar ve Tedavi Yöntemleri
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog-obstetrisyen)tarafından yapılan jinekolojik muayenede ve testlerde tespit edilen hastalıklara göre jinekolojik tedaviler düzenlenir.
Jinekolojik tedaviler:
- Hormon düzenleyici tedaviler
- Doğum kontrolü uygulamaları (spiral takılması, cilt altı implant takılması)
- Yumurtalık kisti tedavisi
- HPV aşısı ve tedavisi
- Kısırlık tedavisi
- Adet düzensizliği tedavisi
- Menopoz tedavisi
- Gebelik takibi
- Doğum
- Genital estetik işlemler
- İdrar kaçırma
- İdrar torbası sarkması
- Kalın bağırsak sarkması
- Genital bölge renk açma
- Vajinoplasti
- Labioplasti
- Hudoplasti
- Labiamajora augmentasyonu
- Mons pubis estetiği
- Orgazm aşısı
- G-shot
- Rahim sarkması
- Myom tedavisi
- Polip tedavisi
- Adenomyozis tedavisi
Jinekolojik Ameliyatlar Nelerdir?
- Kapalı rahim ve yumurtalık alma ameliyatı
- Açık (sezaryen kesisi ile) rahim ve yumurtalık alma ameliyatı
- Vajinal rahim/yumurtalık alma ameliyatı (Doğal yollar ile)
- Yumurtalık kisti alma (açık/kapalı) ameliyatı
- Myom alma ameliyatı (açık/kapalı, histeroskopik, vajinal)
- Tüp bağlama ameliyatı (açık/kapalı)
- Tüp açma ameliyatı (açık/kapalı)
- Rahim sarkması ameliyatı (açık/kapalı)
- İdrar torbası sarkması ameliyatı (açık/kapalı)
- Kalın bağırsak sarkması ameliyatı (açık/kapalı)
- Vajen daraltma ameliyatı
- İdrar kaçırma ameliyatı (açık/kapalı)
- Labioplasti (küçük dudak estetiği)
- Büyük dudak estetiği ameliyatı
- Lazerle vajinal kuruluk tedavisi
- Klitoris estetiği ameliyatı
- Sezaryen
- Dış gebelik ameliyatı
- İstmosel (sezaryen yarası onarımı) ameliyatı
- Histeroskopik polip alma ameliyatı
- Histeroskopik myom alma ameliyatı
- Histeroskopik septum ameliyatı
- Hİsteroskopi yapışıklık (sineşi) açma ameliyatı
- LEEP ameliyatı
- Konizasyon ameliyatı
- Sarkma askısı ameliyatları
- Endometriozis ameliyatı
- Yumurtalık aktivasyonu ameliyatı (Azalmış over rezervinde)
- Yumurtalık PRP’si
- Bartholin kisti ameliyatı
- Hymenoplasti (Kızlık zarı onarımı)
Sağlıklı bir hamilelik ve sağlıklı bir bebek için gebelik öncesi kontrol ve düzenli gebelik takibi oldukça önemlidir. Gebelik öncesi kontrolü ve gebelik takibini jinekoloji-obstetri doktorları yani kadın hastalıkları ve doğum uzmanları yaparlar. Kliniğimizde gebelik öncesi kontrol ve düzenli gebelik kontrolleri yapılmaktadır. Gebelik kontrollerinde;
- İkili test
- Üçlü-dörtlü test
- Anne Kanında fetal DNA testi (NİPT testi)
- Detaylı ultrasonografi (Organ taraması)
- Amniyosentez
- Şeker yükleme testi
- NST
- Diyet-beslenme önerileri
- Doğum planlama
Doğum sonrası kontroller yapılmaktadır.
Doğum Yöntemleri
Kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının (jinekolog ve obstetrisyen) vajinal doğum, sezaryen doğum ya da sezaryen sonrası vajinal doğum yaptırma yetkileri vardır. Vajinal doğum takibi, ebe hemşireler ile birlikte yapılır. Ebe hemşirelerin vajinal doğum yaptırma yetkileri vardır fakat sıklıkla kadın doğum uzmanı ile birlikte vajinal doğumu yaptırırlar.
Doğum Kontrol Yöntemleri
Jinekolog ve obstetrisyenler (kadın hastalıkları ve doğum uzmanları) aile planlaması için doğum kontrol yöntemi uygulama bilgisine ve yetkisine sahiptirler. Aile planlaması (doğum kontrolü için);
uygulamaları yapılmaktadır.
En etkili doğum kontrol yöntemi tüplerin bağlanmasıdır. En etkili yöntem olmasına rağmen 1000 de bir oranında istenmeyen gebelik görülebilmektedir.
Hangi doğum kontrol yönteminin size daha uygun olduğu, jinekolojik muayene bulgularına göre belirlenir. Bakırlı spirali takılması ve cıkarılması uygulamasını jinekolog (kadın hastalıkları ve doğum uzmanı) yapar. Cilt altı implantın takılmasını ve çıkarılmasını jinekolog (kadın hastalıkları ve doğum uzmanı) yapar.
Menopoz dönemi şikayetlerini hafifletmek ve menopozla birlikte artan kalp damar hastalığı, kemik erimesi, cilt kuruluğu, vajinada kuruluk, kolajen kaybı, bilişsel kayıp ve kilo alımı gibi riskleri azaltmak için menopozal biyoeşdeğer hormon tedavileri (fonksiyonel tıp) uygulamak jinekoloji doktorunun (kadın hastalıkları ve doğum uzmanı) yetkisindedir. Tedavi sırasında majistral ilaç kullanımı ve hormon metabolitlerinin kan düzeyi takibini yapmak yine kadın hastalıkları ve doğum hekiminin yetkisindedir. Vajinal kuruluk tedavisinde lazerle vajinal kuruluk tedavisini de jinekolog doktorlar yaparlar.
Jinekolojik İşlemlerin Fiyatları Nedir?
Jinekolojik işlemlerin fiyatları Türk Tabipler Birliği'nin kadın hastalıkları ve doğum uygulamaları için belirlediği fiyatlar baz alınarak yapılır. Özel sigorta şirketleri de bu fiyatlara göre işlemlerini yaparlar. Türk tabipler birliğinin uygulamasındaki fiyatlar hastalar ile paylaşılabilir. Hastaların isteklerine göre, işlemler ekstra bir maliyet içeriyorsa (malzeme, hastane gibi..) hasta ile konuşularak fiyatlar tekrar belirlenebilir. Genel olarak jinekolojik muayene ücretleri standarttır.
Antalya'da bulunan kliniğimizde hem Türk hem yabancı hastalara, jinekolojik ameliyatlar, jinekolojik kanserler, tüp bebek, yüksek riskli gebelik, menopoz, ürojinekoloji ve genital estetik işlemleri tedavilerinde bilimin ışığında, son teknolojik malzemelerle, hijyenik bir ortamda, insani değerlerimizle hizmet vermekteyiz.
Jinekolojiye İlişkin Sıkça Sorulan Sorular
Jinekolojik Muayene Ne Zaman Yapılmalıdır?
Adetlerin başladığı dönemde, cinsel ilişki öncesinde, adet düzensizliklerinde, gebelik öncesinde, gebelik boyunca, lohusalık döneminde, menopozal geçiş döneminde, menopoz sonrasında her kadın mutlaka jinekolojik kontrollerini yaptırmalıdır. Jinekolojik kontroller hem hayat kalitesini artırdığı için hem de bazı durumlarda hayat kurtarıcı olması nedeniyle oldukça önemlidir. Jinekolojik kontrollerde jinekolojik ultrasonografi kadın hastalıkları ve doğum uzmanı (jinekolog) tarafından yapılır. Cinsel ilişkisi olmayan hastalarda jinekolojik ultrason karından yapılırken, cinsel ilişkisi olan hastalarda vajinadan yapılır. Özellikle rahim ağzı kanseri ve meme kanseri taramaları 2 yılda bir yapılan jinekolojik kontrollerde yapılmalıdır. Jinekolojik kontrolleri jinekoloji doktorları (kadın hastalıkları ve doğum uzmanı) yapmaktadır.
Jinekolojik Ultrason Ağrılı mıdır?
Jinekolojik ultrason; huzurlu, mahremiyete önem verilen bir ortamda, kayganlaştırıcı jel ile yapılırsa ağrılı bir işlem değildir.
Vajinal Ultrason Gebeliğe Zarar Verir mi?
Gebelik sırasında yapılan ultrasonlar bebeğe zarar vermez. Ultrason ses dalgaları ile çalışır. Ultrason teknolojisinde kullanılan ses dalgalarının frekansının insan sağlığı üzerine zararlı etkisi yoktur. Doppler ultrason sırasında bir miktar bebekte ısı artışı olabilir fakat bu ısı artışının da sağlığa zararlı etkisi yoktur. Bugüne kadar yapılan bilimsel çalışmalarda ultrasonun zararlı etkisi olmadığı gösterilmiştir.
Jinekolojik Muayene Ağrılı mıdır?
Jinekolojik muayene; huzurlu, mahremiyete saygı gösterilen bir ortamda yapılırsa ağrılı değildir.
En İyi Jinekoloji Doktoru Nasıl Olmalıdır?
En iyi jinekoloji doktoru iyi yerlerde eğitim almış, çok yoğun hastanelerde çalışarak iyi tecrübeler kazanmış, yurtiçi ve yurtdışı bilimsel çalışmaları yakın takip eden, sürekli güncel literatürü okuyan, yaptığı bilimsel çalışmalarla kılavuzlara yön veren, son teknolojik donanıma sahip merkezlerde çalışan, insani değerleri yüksek, işini severek yapan hekimdir.