1 yıl korunmasız düzenli ilişkiye rağmen (35 yaş üstü kadınlarda 6 ay) gebelik elde edilememesi durumunda, ileri araştırmalara başlamak gereklidir. Bu araştırmalarda en temel olanı şüphesiz rahim filmi diye bilinen histerosalpingografi (HSG) filmi çekilmesidir. HSG filminde yüzde 30 oranında tüpler iki taraflı ya da tek taraflı tıkalı görülebilir.
Rahim filminde tüplerim tıkalı çıktı, ne yapmalıyım?
Eğer tek taraflı bir tıkanıklık varsa;
Bu tıkanıklık proksimalde (rahme yakın olan kısım) ise bu sizin için bir problem oluşturmayacaktır çünkü yapılan calışmalarda her iki tüpü açık olan hastalarla benzer gebelik oranları tespit edilmiştir. Bu tıkanıklık distalde (rahme uzak olan kısım) ise her iki tüpü acık olan hastalara göre hafif dercede gebe kalma ihtimaliniz düşer.
İki tüp de tıkalıysa;
A. Proximal (Tüpün rahme yakın olan kısmında) tubal tıkanıklık: Bu tip tıkanıklıklar %40 oranında mukus tıkacından kaynaklanır. Mukus normalde tüplerden salgılanan bir sıvıdır. Tüp içerisinde birikmesi ya da yoğunlaşması sonucu tüpte tıkanıklığa yol acar. Böyle bir tıkanıklık durumunda HSG işleminin kendisi tüpleri açılabilir ve HSG işlemi sonrası gebe kalan bir çok hastamız olmuştur. Literatürde %13-55 oranında gebelik bildiren çalışmalar mevcuttur.
HSG işlemi sırasında selektif salpingografi ile tüplerin açılması denenebilir. Bu işlem de başarılı olmazsa HSG işlemi sonrasında fluoroskopi eşliğinde tuba kanalının tekrar oluşturulması ( fluoroskopik tubal kanalizasyon) işlemi yapılabilir. İşlemin adetin 5.-11. Günü arasında , 5 gün antibiyotik tedavisi aldıktan sonra uygulanmasını tavsiye ediyoruz. İşlem öncesinde agrı kesici ve hafif sakinleştirme özelliği bulunan ilaçlar uygulanır. 35 yıllık deneyimlerimize göre işlemin teknik olarak başarı şansı %70-100 arası gebelik oranı ise %20-60 arasında değişmektedir. İşlemin başarısında hastanın 35 yas altında olması , infertilite süresinin 5 yıldan az olması, DİSTAL tubanın(rahimden uzak tuba bölümünün) sağlıklı olması başarıyı artıran en önemli faktörlerdir.
İşlem sonrası 6 ay içinde gebelik olmazsa HSG tekrarlanabilir ve tubal tıkanıklık görülmesi durumunda fluoroskopik tubal kanalizasyon işlemi tekrarlanabilir.
İşlemin istenmeyen etkilerine bakacak olursak tüpde delinme %2, enfeksiyon, dış gebelik %3 oranında görülebilir.
Şu durumlarda fluoroskopik tubal kanalizasyon kesinlikle yapılmamalıdır : Distal tubal tıkanıklık, enfeksiyon ve genital tüberküloz.
Distal tubal tıkanıklık, sıklıkla daha önce geçirilmiş bir enfeksiyondan, endometriozis hastalığından kaynaklanmasından dolayı hem tüpün açılma oranı hem de gebelik oranı oldukça düşüktür ve fluoroskopik tubal kanalizasyon işlemi önerilmez.
Histereskopik tubal kanalizasyon: Proksimal tubal tıkanıklık histereskopik olarak açılabilir. Rahim içerisinde polip, perde, myom gibi başka patolojik durumlar varsa aynı seansda düzeltilebilir. Teknik başarısı %40-80, gebelik başarısı %13-54 arasında değişmektedir.
Distal tubal tıkanıklık: Distal tubal tıkanıklıklar sadece operasyon ile açılabilir
